Het hoogste doel van HVC is om zoveel mogelijk milieuwinst te realiseren door CO2-uitstoot te vermijden en te minimaliseren. We meten en monitoren onze CO2-prestaties met een eigen ontwikkeld rekenmodel.
Minder CO₂
Het beperken van broeikasgasemissies is de belangrijkste ambitie van HVC. Het gaat daarbij voornamelijk om het vermijden van emissies elders met onze productie van duurzame energie en secundaire grondstoffen. Door deze activiteiten hoeft minder energie met behulp van fossiele brandstoffen te worden opgewekt. Daarnaast kijken we ook naar het reduceren van de eigen emissies. Zo draagt HVC als publiek energie- en afvalbedrijf maximaal bij aan de vermindering van uitstoot van broeikasgassen.
De milieu-impactgebieden van HVC zijn klimaatmitigatie, vermeden CO2 en luchtverontreiniging. Door het meten en monitoren van luchtemissies, onze directe en indirecte CO2-emissies en vermeden CO2 laten we zien welke resultaten we behalen met onze activiteiten. CO2-uitstoot reduceren we door het elektrificeren van ons wagenpark en het optimaliseren van onze installaties. Door het afvangen van CO2 verminderen we de uitstoot en geven we het een nuttige bestemming.
Doelstelling
Het doel van HVC op het gebied van milieu-impact is om CO2-uitstoot te vermijden en de hoeveelheid restafval per inwoner te verminderen. Door het uitbreiden van activiteiten op het gebied van duurzame energie willen we de positieve trend van de hoeveelheid vermeden CO2 doorzetten. Met ons CO2-model monitoren we de scope 1 en 2 CO2-emissies. We streven ernaar deze emissies niet te laten toenemen zolang onze installaties op vollast blijven draaien.
De impact van klimaatverandering, mede door de uitstoot van broeikasgassen, was ook in 2024 duidelijk zichtbaar. De noodzaak om de uitstoot van broeikasgassen te beperken, onder andere door het uitfaseren van fossiele brandstoffen, is in 2024 internationaal herbevestigd. Het is duidelijk dat er in de nabije toekomst een steeds hoger prijskaartje aan de emissies van broeikasgassen komt te hangen.
Onze CO2-uitstoot (scope 1 en 2) is ongeveer gelijk gebleven ten opzichte van 2023. Dit hangt samen met de verwerking van de hoeveelheid (rest)afval. De hoeveelheid vermeden CO2 is toegenomen door onze activiteiten op het gebied van warmte en zon- en windenergie. Dit staat beschreven in de strategische pijler Duurzame Energie. De dalende trend van het gemiddelde aantal kg fijn huishoudelijk afval per inwoner zet ook in 2024 door. Hoe we de 28 gemeenten, waar HVC afval inzamelt, hierin ondersteunen staat in de strategische pijler Hergebruik.
Alhoewel de resultaten van HVC over 2024 tot tevredenheid stemmen, zullen we ons met zijn allen nóg harder moeten inspannen om klimaatverandering en de uitputting van de aarde een halt toe te roepen. Dit is echter niet vanzelfsprekend. Op het gebied van afval- en grondstoffen gaan de ontwikkelingen te langzaam. Er moeten fundamentele politieke beslissingen worden genomen om op een andere manier met grondstoffen en producten om te gaan. Oplopende kosten, mede door schaarste aan grondstoffen en schaarste op de arbeidsmarkt, leiden tot oplopende prijzen. Dit heeft mogelijk effect op het draagvlak bij onder andere inwoners.
Klimaatmitigatie
De emissie van broeikasgassen leidt tot een wereldwijde opwarming van de aarde en een toename van weersextremen. We zien dat niet alleen wereldwijd maar ook in Nederland. Ook activiteiten van HVC leiden tot emissies van broeikasgassen, zoals CO2, lachgas en methaan. Het beperken van broeikasgasemissies is een belangrijke ambitie voor HVC. Het kwantificeren van onze inspanningen op dit terrein doen we met een zelf ontwikkeld CO2-rekenmodel.
Bij het verbranden van restafval komt CO2 vrij. Het verbranden van één ton restafval leidt tot de uitstoot van ongeveer één ton CO2. Hiervan is 46% fossiel en 54% biogeen. HVC is vanwege de exploitatie van twee afvalenergiecentrales een uitstoter van CO2. Om deze milieubelasting te beperken, leggen we maximale focus op reductie van restafval door afvalpreventie en bron- en nascheiding van restafval. Door de heffing op CO2-uitstoot wordt de verwerking van restafval op termijn ook duurder voor gemeenten en inwoners.
Activiteiten en resultaten
CO₂ afvangen
Met de huidige installatie voor het afvangen van CO2 vangen we ruim 700 ton CO2 af. Het beheer van deze installatie leidt tot kennis en ervaring die nodig is voor grootschalige afvang. Besluitvorming over realisatie van zo’n nieuwe installatie in Alkmaar is in voorbereiding (100.000 ton). Het plan is om afgevangen CO2 voor de helft te benutten voor de glastuinbouw en het restant ondergronds op te slaan in lege gasvelden. In 2024 hebben we subsidie voor beide toepassingen aangevraagd en we verwachten in 2025 de vergunning voor de bouw te verkrijgen. We verwachten de CO2-afvanginstallatie in 2028 in productie te kunnen nemen in Alkmaar. Voor CO2-afvang in Dordrecht zijn we bezig om eenzelfde installatie voor te bereiden.
CO₂ die vrijkomt bij restafvalverbranding willen we in de toekomst zoveel als mogelijk afvangen. Met onze ervaring met een kleinschalige CO₂-afvanginstallatie, bereiden we nu een grootschalige installatie voor. Afgevangen CO₂ gaan we voor een deel opslaan. Een ander deel gebruiken we voor de glastuinbouw, waardoor het gasverbruik in de kassen vermindert.
Wagenpark
Bij het inzamelen van het afval zetten we ieder jaar stappen in de vergroening van het wagenpark door meer elektrische voertuigen in gebruik te nemen. Dit draagt bij aan de leefbaarheid in de wijk door minder uitstoot en geluidshinder. Daarnaast rijdt het grootste gedeelte van de voertuigen op de duurzame brandstof HVO100.
CO₂ meten
HVC rapporteert al jaren over de HVC-brede CO2-impact, zowel over onze eigen emissies als de vermeden emissies. De door onszelf ontwikkelde rekenmethodiek maakt gebruik van elementen van het GHG-protocol, ETS-conversiefactoren en het EpE-protocol. We actualiseren de methodiek jaarlijks en laten het door een externe partij toetsen. Meer informatie over ons CO₂-model is te vinden in de bijlage.
Doorkijk naar 2025
Bouw duurzame slibdroger
In Alkmaar zijn we medio 2023 gestart met de bouw van een slibdroger. Medio december 2024 is het hoogste punt van de installatie bereikt, eind 2025 zal de droger gereed zijn. Deze zal een capaciteit hebben van 232 kiloton slib. Met de droger realiseren we een CO2-besparing van 11.000 ton doordat de huidige verouderde gasgestookte slibdroger van hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier in Beverwijk uit bedrijf wordt genomen. Het warme water dat gebruikt wordt voor het verwarmen van het slib gebeurt met restwarmte uit onze naastgelegen afvalenergiecentrale. De CO2-besparing die wordt gerealiseerd wanneer de totale capaciteit van de slibdroger wordt benut, is 26.300 ton CO2.
Het hoogste punt bereikten we in december 2024 en eind 2025 zal de duurzame slibdroger klaar zijn. Met deze slibdroger, die gebruik gaat maken van restwarmte van de naastgelegen afvalenergiecentrale, realiseren we straks een flinke CO₂-besparing.
Warm water
Voor duurzame onkruidbeheersing maakt HVC gebruik van heet water. Het verwarmen van water gebeurt nu nog in een mobiele ketel die op locatie wordt gestookt, waarna het hete water wordt overgepompt in tankwagens van HVC. Voor het verwarmen van het water hebben we een warmwatertankstation (WWT) gebouwd, dat gebruik maakt van restwarmte uit de afvalenergiecentrale. Het tankstation wordt in 2025 in gebruik genomen.
Luchtverontreiniging
De activiteiten van HVC leiden tot emissies naar de lucht. Door het treffen van maatregelen beperken wij deze emissies zo veel als mogelijk. De rookgassen uit de verbrandingsprocessen worden gereinigd in de rookgasreiniging van de installaties. De eisen waaraan onze emissies moeten voldoen zijn vastgelegd in vergunningvoorschriften. Uiteraard monitoren wij in onze bedrijfsvoering continu of we aan de gestelde eisen voldoen, en ook het bevoegd gezag controleert ons hierop.
Activiteiten en resultaten
Door een goede bedrijfsvoering en goed onderhoud hebben de installaties in 2024 voldaan aan de vereiste jaarvrachten en jaargemiddelden van luchtemissies van alle verbrandingsinstallaties, aan het Besluit activiteiten Leefomgeving (Bal) en aan de strenge vergunningseisen. De afvalenergiecentrales, de bio-energiecentrale en de slibverbrandingsinstallatie konden in 2024 een aantal keer niet voldoen aan de eisen voor het tienminuutgemiddelde voor koolmonoxide (CO) en de daggemiddelden voor stof en stikstofoxiden. Deze emissieoverschrijdingen zijn aan de overheid gemeld. De oorzaken zijn verstoringen in het productieproces, lachgasexplosies (zie ook onder meer afvalscheiding/lachgascilinders) en stoorstoffen in het afval die het verbrandingsproces belemmerden.
Vervanging persluchtbehandeling Dordrecht
In Dordrecht gaan we jaarlijks 25 procent energie besparen en 275 ton CO2-emissies reduceren doordat we eind 2024 de verouderde aparte persluchtinstallaties hebben vervangen door één compressoreiland voor de afvalenergiecentrale en de slibverbrandingsinstallatie.
